درباره نویسنده :
خواجه‌زین‌العابدین‌علی مشهور به عبدی بیک شیرازی و متخلص به نویدی متوفی ۹۹۸ قمری (سده دهم هجری، شانزدهم میلادی) از شاعران، حکیمان، ادیبان و دبیران دولت صفوی است که بخش مفید زندگیش را در دوران طهماسب سپری کرده‌است. وی به خاطر تاریخ‌نویسی و شاعری مشهور شد.
عبدی بیگ از دبیران و شاعران دربار شاه طهماسب صفوی (۹۳۰ – ۹۴۸ ق) بود. اغلب تذکره‌نویسان مولد وی را شیراز نوشته‌اند، امّا صاحب تذکرهٔ «روز روشن» او را اصفهانی دانسته و نسبت شیرازی وی را به‌جهت کثرت اقامت او در آن شهر می‌داند.
عبدی بیگ در جوانی به فراگیری ادب و علم و سیاق و ترسل پرداخت و در این رشته‌ها به‌ویژه، سیاق و حساب به‌زودی نام‌آور و عهده‌دار منصب استیفاء شد.
نویدی در سرودن مثنوی مهارت بسیار داشت و مثنوی‌های بسیاری پرداخته‌است. از جمله آثار وی «بوستان خیال» است که به تقلید از «بوستان» سعدی، به‌همان وزن و به‌نام شاه طهماسب نوشته شده‌است. از دیگر آثار وی بنا بر گفتهٔ سام میرزا، سه خمسه در جواب «خمسهٔ» نظامی است. خمسهٔ اول: «مظهر اسرار»، «جام جمشیدی»، «مجنون و لیلی»، «هفت اختر»، «آئین اسکندری». خمسهٔ دوم: «جوهر فرد»؛ «دفتر درد»، «فردوس‌العارفین»، «انوار تجلی»، «خزائن‌الملوک» یا «خزائن‌الملکوت». خمسهٔ سوم: «روضه الصفات»، «دوحه الازهار»، «جنه الاثمار»، «زینه الاوراق»، «صحیفه الاخلاص». دکتر صفا منظومهٔ «خزائن‌الملکوت» را جدا از «خزائن‌الملوک» دانسته و آن را مثنوی مذهبی متشکل از هفت بخش یا خزانه در برابر «حدیقهالحقیقه» سنائی به‌نام «سبعه عبدی» ذکر کرده‌است. سبعهٔ مذکور شامل: «صحیفه لاریب»، «لوح مسطور»، «بحر مسجور»، «منشور شاهی»، «مروج‌الاسواق»، «مهیج‌الاشواق»، «نهایه الاعجاز». عبدی بیگ کتابی در تاریخ عهد خود به‌نام «تکمله الخبار» نیز نوشته و آن را در ۹۷۸ ق به پایان رسانده‌است. کتاب «صریح‌الملک»، در شرح املاک و عمارت‌ها و بناهای بقعهٔ شیخ صفی‌الدین اردبیلی نیز از آثار او است
کتاب مجنون و لیلی را چندین شاعر بزرگ که اولین آنها استاد بی همتا نظامی و بزرگان دیگری چون امیر خسرو دهلوی وچندی دیگر مانند عبدی بیگ شیرازی نوشته اند .این کتاب با مقابلع و تصحیح و مقدمه هاشم اوغلی رحیموف مسکو ۱۹۶۶ و ۱۹۶۷ چاپ شده است و رحیموف کتابی مفصل راجع به زندگی و آثار رحیموف به زبان آذربایجانی نوشته است.
- دانلود کتاب با لینک مستقیم
- تعداد صفحات:۲۷۹
- حجم: ۱۲٫۳ مگابایت
- ناشر :اداره انتشارات دانش/مسکو
- سال انتشار : ۱۹۶۷ میلادی
- بازنشر:بوکیها دات کام
